ΑΡΘΡΑΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ

20.09.2009

Κίμων Χατζημπίρος: Είναι Βάσιμη μια πράσινη αισιοδοξία;

Εχουμε φτάσει στον πάτο ή όχι ακόμη;

Το βάθος της παρακμής έχει πάντα κάποια όρια εξαρτώμενα από το οικονομικό και κοινωνικό πλαίσιο. Τα τελευταία χρόνια μια πρωτοφανώς απράγμων κυβέρνηση ταπείνωσε εξαιρετικά τον πήχυ. Η περαιτέρω χειροτέρευση της κατάστασης φαίνεται δύσκολη, αλλά τι περιθώρια βελτίωσης αφήνει το τεράστιο χρέος της χώρας; Αναγκαία λοιπόν προϋπόθεση για πρόοδο είναι η δημιουργία νέου πλούτου. Η πράσινη ανάπτυξη συνιστά σημαντικό βήμα προς αυτή την κατεύθυνση, είναι δε θετικό ότι συζητείται και αποτελεί κεντρική πρόταση μεγάλου κόμματος. Πόσο όμως ρεαλιστική είναι η επίτευξη μιας ρωμαλέας πράσινης ανάπτυξης στις δεδομένες συνθήκες;

Η πράσινη ανάπτυξη διαφέρει από την προστασία του περιβάλλοντος, αν και προφανώς συμπλέει με την περιβαλλοντική πολιτική. Πρόκειται προπάντων για μια ανάπτυξη που απαιτεί δημόσια παρέμβαση, βασίζεται σε καινοτόμο τεχνολογία, δημιουργεί σημαντική απασχόληση και νέους ελπιδοφόρους επιχειρηματικούς τομείς. Το πρασίνισμα της ενέργειας, της δόμησης, των μεταφορών, της γεωργίας, του τουρισμού, της φορολογίας κ.λπ. ίσως αποτελεί απάντηση στην οικονομική κρίση. Είναι μάλιστα ενδιαφέρον ότι πολλά μπορούν να επιτευχθούν χωρίς επιβάρυνση του κρατικού προϋπολογισμού.

Πεμπτουσία της πράσινης ανάπτυξης είναι η παραγωγή ηλεκτρισμού από ανανεώσιμες πηγές. Ωστόσο, στη χώρα του ανέμου και του ήλιου, τα αιολικά πάρκα καρκινοβατούν. Για παράδειγμα, είναι εφικτή, τεχνικά και οικονομικά, η άμεση αξιοποίηση του τεράστιου αιολικού δυναμικού της Μακρονήσου και της Γυάρου, αλλά πρέπει πρώτα να ξεπεραστούν απόψεις που θεωρούν ότι η Ιστορία το απαγορεύει. Ωστόσο, η παραγωγή ενός κοινωφελούς προϊόντος με τρόπο φιλικό προς το περιβάλλον δεν θα αποτελούσε την καλύτερη δικαίωση λαϊκών αγώνων και αγωνιστών; Παράλληλα, η εγκατάσταση ανεμογεννητριών και φωτοβολταϊκών σε Πεντέλη, Υμηττό και τα γύρω βουνά, εξαιρουμένου του τμήματος της Πάρνηθας που είναι εθνικός δρυμός, θα πρόσφερε πρόσθετο ηλεκτρικό ρεύμα, καθώς και δυνατότητα αφαλάτωσης για προμήθεια πόσιμου νερού στην πρωτεύουσα. Παρόμοιες δυνατότητες υπάρχουν δίπλα σε πολλούς παραλιακούς και τουριστικούς οικισμούς. Η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας και νερού κοντά στους τόπους κατανάλωσης, με αξιοποίηση φυσικών πόρων που παρέχονται δωρεάν, είναι σήμερα οικονομικά ενδιαφέρουσα, αρκεί να υπερνικηθούν προκαταλήψεις και άγνοια.

Ενδιαφέρον πρόγραμμα θα ήταν η δημιουργία πολλών μικρών αστικών πάρκων σε πυκνοδομημένες συνοικίες της Αθήνας. Ενα τέτοιο έργο θα μετρίαζε τους θερινούς καύσωνες, θα πρόσφερε δυνατότητες αστικής αναψυχής στους κατοίκους και τους επισκέπτες, θα αναβάθμιζε τον διεθνή ρόλο της πρωτεύουσας. Η υλοποίησή του απαιτεί αγορά και δενδροφύτευση άχτιστων οικοπέδων, κατεδάφιση επιλεγμένων οικοδομικών τετραγώνων και μετατροπή τους σε χώρους πρασίνου. Σε συνδυασμό με την ταυτόχρονη οικοδόμηση σημαντικού μέρους της έκτασης του πρώην αεροδρομίου Ελληνικού, το έργο αυτό, σωτήριο για την πόλη, θα μπορούσε να αποτελέσει μια ενιαία πράσινη επιχειρηματική δράση, οικονομικά βιώσιμη. Σημαντική η δυνατότητα πράσινης ανάπτυξης και στον τουριστικό τομέα. Εκτός από τη γνωστή δραστηριότητα του ήπιου οικοτουρισμού, η αειφορία είναι συμβατή και με μεγάλες τουριστικές επενδύσεις. Είναι σήμερα τεχνικά και οικονομικά εφικτές η πλήρης διαλογή στην πηγή και ανακύκλωση των στερεών απορριμμάτων, η πλήρης επαναχρησιμοποίηση των λυμάτων ύστερα από βιολογικό καθαρισμό, η αφαλάτωση για παραγωγή πόσιμου νερού χωρίς επιβάρυνση του υδροφόρου ορίζοντα, η εξοικονόμηση φυσικών πόρων, η παραγωγή ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές. Γιατί να μη θεωρηθεί πράσινος, π.χ., ο τουρισμός των γηπέδων γκολφ, αν πληροί τις προϋποθέσεις αειφορίας;

Η πράσινη ανάπτυξη είναι πλέον μια ώριμη δυνατότητα και μια ενδιαφέρουσα εναλλακτική απάντηση στην κρίση. Οι δυσκολίες εφαρμογής της σε μεγάλη κλίμακα δεν είναι ούτε οικονομικές ούτε τεχνικές. Χρειάζεται αλλαγή κοινωνικής ψυχολογίας, ξεπέρασμα προκαταλήψεων, ενατένιση του μέλλοντος. Δυστυχώς, η κυριαρχία λαϊκίστικων απόψεων υπονομεύει τις αναγκαίες τολμηρές πρωτοβουλίες.

Κίμων Χατζημπίρος - Ελευθεροτυπία, 20 Σεπτεμβρίου 2009