ΑΡΘΡΑΔΙΑΦΟΡΑ

16.11.2011

Τελευταία Ευκαιρία;

του Γιάννου Παπαντωνίου:


Η κυβέρνηση ευρύτερης συνεργασίας, με Πρωθυπουργό τον Λουκά Παπαδήμο, έχει αναλάβει ένα ηράκλειο άθλο:

• Να αποκαταστήσει το κύρος και την αξιοπιστία της χώρας μετά την πανωλεθρία των Καννών, που έθεσε σε κίνδυνο την παραμονή στην ευρωζώνη.

• Να ολοκληρώσει όλες τις αναγκαίες διαδικασίες για την εκταμίευση της έκτης δόσης του τρέχοντος δανείου και την επικύρωση της νέας δανειακής σύμβασης.

• Να αρχίσει να υλοποιεί τις πολιτικές που συνδέονται με τη δανειακή σύμβαση και αφορούν, κυρίως, τις διαρθρωτικές αλλαγές για τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας και, συνακόλουθα, την ενίσχυση της εμπιστοσύνης των διεθνών αγορών στις προοπτικές της ελληνικής οικονομίας.

Υπάρχει έντονη αμφισβήτηση αν η κυβέρνηση έχει εξασφαλίσει τις προϋποθέσεις για να ανταποκριθεί στην αποστολή της. Το πρόσωπο του Πρωθυπουργού είναι το δυνατό της χαρτί. Όμως, η σύνθεση, ο βαθμός στήριξης των κομμάτων και η χρονική διάρκεια παρουσιάζουν προβλήματα που δεν είναι εύκολο να ξεπεραστούν. Η εμπλοκή σχετικά με τις γραπτές δεσμεύσεις για το νέο δανειακό πρόγραμμα είναι ενδεικτική των δυσκολιών που αντιμετωπίζει η κυβέρνηση.

Με την παρουσία του Λουκά Παπαδήμου, η Ελλάδα κερδίζει χρόνο. Απομακρύνεται ο άμεσος κίνδυνος κατάρρευσης. Όμως, το ζητούμενο είναι η επίλυση των προβλημάτων και η ουσιαστική αποτροπή του κινδύνου χρεοκοπίας. Για την επίτευξη αυτού του στόχου, δεν αρκεί η ολοκλήρωση των διαδικασιών για την έκτη δόση και τη νέα δανειακή σύμβαση. Έχει κρίσιμη σημασία να αρχίσει, με ταχείς ρυθμούς, η υλοποίηση των διαρθρωτικών αλλαγών που έχουν συμφωνηθεί στο πλαίσιο των δανειακών συμβάσεων. Δεν υπάρχουν περιθώρια να χαθεί άλλος χρόνος. Ιδιωτικοποιήσεις, άνοιγμα αγορών και κλειστών επαγγελμάτων, απλοποίηση διοικητικών διαδικασιών, κατάργηση μη αναγκαίων δημόσιων οργανισμών, καταπολέμηση της σπατάλης στο δημόσιο, έχουν καθυστερήσει υπέρμετρα. Αν η Ελλάδα δεν δώσει άμεσα δείγματα γραφής στις μεταρρυθμίσεις, θα καταστραφούν και τα τελευταία ίχνη εμπιστοσύνης των διεθνών αγορών στις δυνατότητες ανάκαμψης της οικονομίας. Αποτέλεσμα θα είναι η συνέχιση της καθοδικής πορείας, η επιδείνωση της ύφεσης και η εμφάνιση, λόγω υστέρησης των φορολογικών εσόδων, νέων υπερβάσεων στα ελλείμματα και τις δανειακές ανάγκες.

Δεδομένου ότι δεν θα υπάρχει, πλέον, καμία δυνατότητα νέου δανεισμού από την ευρωζώνη, οι πρόσθετες δανειακές ανάγκες θα αντισταθμιστούν με πρόσθετο «κούρεμα» του χρέους, πάνω από το 50%. Θα είναι, όμως, εξαιρετικά δύσκολο, αν όχι αδύνατο, να χαρακτηριστεί εθελοντικό, με αποτέλεσμα να ανοίξει ο δρόμος για τη χρεοκοπία και την έξοδο από το ευρώ.

 

Οι κίνδυνοι αυτοί μεγεθύνονται από τις τρέχουσες εξελίξεις στην ευρωζώνη. Η μετάδοση του πανικού των αγορών σε χώρες που αγγίζουν τον πυρήνα της, όπως η Γαλλία, καθιστά αναγκαία τη λήψη εξαιρετικών μέτρων για την αντιμετώπιση της κρίσης χρέους. Εφόσον η Γερμανία έχει εμποδίσει ουσιαστικές κινήσεις στην κατεύθυνση της δημοσιονομικής ενοποίησης, όπως τα ευρωομόλογα και η αύξηση των πόρων του ταμείου διάσωσης (EFSF), βραχυπρόθεσμα ο μόνος τρόπος μείωσης των spreads και σταθεροποίησης των επιτοκίων είναι η παρέμβαση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) με απεριόριστες ποσότητες χρήματος για την αγορά κρατικών ομολόγων. Θα πρέπει, κατά συνέπεια, η ΕΚΤ να ακολουθήσει το παράδειγμα της αμερικανικής κεντρικής τράπεζας κατά τη διάρκεια της κρίσης.

Αυτή η νομισματική πολιτική προσκρούει στις δογματικές αντιρρήσεις της Γερμανίας. Αν, όμως, τεθεί θέμα επιβίωσης του ευρώ, οι αντιστάσεις της Γερμανίας είναι πιθανό να καμφθούν. Έχει κρίσιμη σημασία σε ποια κατάσταση θα βρίσκεται η χώρα μας όταν εφαρμοστεί το σχέδιο διάσωσης του ευρώ. Αν έχει δρομολογηθεί η υλοποίηση των διαρθρωτικών αλλαγών και η ανόρθωση της οικονομίας, η Ελλάδα έχει σοβαρές πιθανότητες να καλυφθεί από αυτό το σχέδιο - με μαζικές αγορές ελληνικών ομολόγων - ώστε να αποκατασταθεί η σταθερότητα του χρηματοπιστωτικού συστήματος και να αρχίσει η ανάκαμψη.

Αν, όμως, η οικονομία συνεχίζει να βρίσκεται στη σημερινή επισφαλή θέση, με συνεχείς αποκλίσεις από τους στόχους, πρόσθετα ελλείμματα και αβέβαιη προοπτική, υπάρχει κίνδυνος να μην περιλάβουν την Ελλάδα οι παρεμβάσεις της ΕΚΤ, με  αποτέλεσμα να τεθεί σε κίνδυνο η παραμονή στο ευρώ.

Οι επόμενοι μήνες είναι κρίσιμοι για τη χώρα. Θα προσδιορίσουν τις οικονομικές και κοινωνικές εξελίξεις για δεκαετίες. Για το λόγο αυτό , πρέπει να στηριχθεί η κυβέρνηση ευρύτερης συνεργασίας από τα κόμματα που συμμετέχουν, με ειλικρίνεια και σθένος. Είναι, ίσως, η τελευταία ευκαιρία για να αποτραπούν καταστροφικές εξελίξεις και να τεθούν οι βάσεις για μια θετική δημιουργική πορεία.
 
 

ΔΗΜΟΣΙΕΥΘΗΚΕ: Στο Έθνος του Σαββάτου (16-11-11)